مرگ مشکوک دسته جمعی پرندگان مهاجر و بومی در تالاب میانکاله از عصر چهارشنبه هفته پیش با مشاهده مردم محلی گزارش شد و از صبح پنجشنبه هم تیم های محیط زیست و دامپزشکی با هدف جمع آوری ، نمونه گیری و دفن بهداشتی لاشه ها وارد منطقه شدند.
طبق آخرین گزارش ها افزون بر هشت هزار لاشه پرندگان وحشی مهاجر از ۱۲ گونه که بیشترشان چنگر معمولی و فلامینگو هستند ، توسط نیروهای یگان حفاظت محیط زیست و کارشناسان دامپزشکی مازندران در این منطقه جمع آوری و پس از رعایت توصیه های بهداشتی ، دفن شد.
مسئولان محیط زیست و دامپزشکی هم اعلام کرده اند که از دیروز سه شنبه تاکنون تلفات جدیدی از پرندگان مهاجر زمستان گذران در این تالاب بین المللی مشاهده نشده است و عملا روال عادی به منطقه بازگشته است.
طی یک هفته اخیر علاوه بر رییس سازمان دامپزشکی کشور ، معاون سازمان محیط زیست کشور و ۲ گروه کارشناسی از این مجموعه ها به منطقه سفر کردند و منطقه بازدید کردند.
اکیپ های اعزامی دامپزشکی و محیط زیست کشور اوایل هفته وارد میانکاله شدند و پس از آن هم نمونه گیری و آزمایش بر روی نمونه ها به منظور تشخیص علت مرگ پرندگان وارد مرحله جدیدی شد و سرعت گرفت.
رییس سازمان دامپزشکی کشور دیروز سه شنبه پس از بازدید از منطقه به خبرنگاران گفت که علت مرگ پرندگان بر اساس آزمایش های انجام شده از نمونه های ارسالی به آزمایشگاه تهران بیماری “بوتولیسم ” بوده ولی تاکید کرد که برای نتیجه گیری نهایی اگر لازم باشد آزمایش های بیشتری انجام شده و حتی در صورت نیاز نمونه ها به خارج از کشور ارسال می شود.
بوتولیسم نوعی بیماری برای پرندگان و آبزیان است که بر اثر دو میکروب “کلوستریدیوم ” و ” بوتولینیوم” ایجاد می شود و به آن مسمومیت طبیعی هم گفته می شود.
بر اساس آنچه که رییس سازمان دامپزشکی کشور توضیح داد : با توجه به این که آب تالاب میانکاله راکد و باتلاقی است، بیماری بوتولیسم نیز ناشی از همین شرایط منجر به تولید سم در گیاه و آب در این منطقه شد و با تغذیه پرندگان از این آب و گیاه منجر به تلفات آنها شده است و این بیماری نیز تاکنون در بیش از ۲۰ تالاب در سطح جهان سابقه داشته به طوری که بین ۱۰۰ هزار تا یک میلیون بال پرنده را تلف کرد.
البته دامپزشکی مازندران در دومین روز مشاهده مرگ مشکوم پرندگان مهاجر با انجام آزمایش از نمونه های جمع آوری شده ، احتمال مرگ پرندگان بر اثر بیماری های فصلی مانند آنفلوانزا و نیوکاسل را رد کرده بود ، اقدامی که سبب شد تا خیال مردم منطقه و مدیران صنعت طیور مازندران راحت شود.
یکی از پیامدهای مرگ مشکوک پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله این بود که سازمان دامپزشکی و محیط زیست کشور هرگونه شکار پرندگان مهاجر را در استان های مازندران و گلستان ممنوع اعلام کردند.
همچنین بازار فروش پرندگان وحشی در شهرستان فریدونکنار هم به عنوان تنها بازار و بارانداز فعال شمال کشور در این زمینه به دنبال مرگ مشکوک پرندگان تعطیل شد و دامپزشکی مازندران را هم شهروندان استان را از خوردن گوشت پرندگان وحشی منع کرده بود.
پایان تلفات
مدیرکل دامپزشکی مازندران عصر امروز با اعلام این که دلیل قطعی تلفات چندین هزار بالی پرندگان مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی میانکاله ناشی از بیماری بوتولیسم بوده است ، گفت : خوشبختانه تلفات پرندگان متوقف شده است.
دکتر سید حسین رضوانی افزود : بر اساس گزارش یگان حفاظت محیط زیست و کارشناسان دامپزشکی حاضر در منطقه ، از روز گذشته تلفات پرندگان مهاجر به صفر رسید و گزارشی از تلفات جدید تاکنون نداشته ایم و این به معنای پایان تلفات است.
وی گفت : پاکسازی منطقه از لاشه پرندگان تلف شده در اکثر نقاط تالاب بین المللی میانکاله به پایان رسید و پیش بینی می شود حداکثر تا پایان وقت امروز بقیه لاشه های احتمالی باقی مانده که نمی تواند زیاد باشد ، جمع آوری و تالاب بین المللی به طور کامل از لاشه پرندگان پاکسازی شود.
بوتولیسم از نوع پرنده‌کش
مدیرکل دامپزشکی مازندران در مورد تردید برخی کارشناسان آبزی پروری در مورد اعلام بیماری بوتولیسم به عنوان علت مرگ پرندگان مهاجر زمستان گذران هم به خبرنگار ایرنا توضیح داد : کارشناسان آبزی پروری به دلیل این که تلفات ماهی در تالاب میانکاله گزارش نشده، احتمال ابتلا به بوتولیسم را مورد تردید قرار دادند.
وی افزود : بیماری بوتولیسم دارای چندین تیپ مختلف است و نوعی که در تالاب بین المللی میانکاله مشاهده شده، صرفا تاثیرش بر پرندگان است و به همین خاطر هم فقط پرندگان را دچار مسمومیت و سپس تلف کرد و تاثیری در ماهیان نداشت ضمن این که احتمال انتقال به انسان را نیز در این تیپ وجود ندارد.
رضوانی گفت : پس از چندین نمونه گیری از لاشه پرندگان از سوی دامپزشکی و بررسی نتایج ، بوتولیسم به عنوان علت اصلی مرگ پرندگان مورد تایید قرار گرفته است.
تداوم ممنوعیت شکار
مدیرکل دامپزشکی مازندران همچنین تاکید کرد که با وجود به صفر رسیدن تلفات پرندگان در تالاب بین المللی میانکاله ، شکار در این ذخیرگاه تا اطلاع ثانوی ممنوع است و شهروندان نیز از خرید گوشت پرندگان خودداری کنند.
تالاب بین المللی میانکاله در شرق مازندران دارای ۴۰ هزار هکتار مساحت است که سالانه حدود ۱۵۰ گونه از پرندگان بومی و مهاجر با جمعیت حدود ۱.۵ میلیون بالی برای تغذیه و جوجه آوری در فصول مختلف سال در این تالاب زیست دارند.
تلفات مشکوک پرندگان در تالاب میانکاله دارای سابقه است . حدود دو دهه پیش نخستین بار مرگ چندین هزار بال پرنده مهاجر زمستان گذران در این منطقه مشاهده و گزارش شد . البته در آن زمان پس از بررسی و آزمایشات مشخص شده بود که پرندگان بر اثر ریختن سم کشاورزی توسط برخی صیادان و شکارچیان غیرمجاز تلف شدند. تعداد تلفات در آن زمان بیش ۱۰ هزار بال اعلام شده بود . البته با وجود مشخص شدن علت مرگ پرندگان در آن زمان و عمدی بودن سم ریختن ، عاملان این اقدام سنگدلانه هرگز شناسایی نشدند.
تالاب میانکاله در شرق مازندران از سال ۱۳۴۸ به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شد و در حال حاضر نیز به عنوان یک ذخیره‌گاه‌های طبیعی زیست‌کره مهم بین‌المللی تحت نظر سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. این تالاب محل زمستان گذرانی صدها هزار قطعه پرنده مهاجر و همچنین زندگی گونه‌های جانوری و گیاهی مختلف و ارزشمند است. در سال های اخیر بیش از ۱۰ درصد این تالاب به دلیل کاهش حقابه ورودی و خشکسالی خشک شد ، اگر چه بارندگی های سیل آسای سال جاری سبب شد تا زندگی به بخش کوچکی از مناطق خشک شده باز گردد.
منبع: خزرنما
