۴۹ سال پس از آنکه ایران پیشگام حفاظت از تالاب‌ها شد و در هتل رامسر کنوانسیونی با امضای ۱۸ کشور رسمیت یافت هیچ‌کس گمان نمی‌کرد وضعیت اقلیمی در ایران از یک سو و بی‌توجهی به محیط زیست و حقابه آن از سوی دیگر حال تالاب‌های ایران را به وخامت بکشاند. به سال ۱۳۹۸ نگاه نکنید که سیل برخی از تالاب‌ها را پر آب کرد. ۴۹ سال پس از آنکه موضوع حفاظت از تالاب‌های بین‌المللی مطرح شد که عمدتا زیستگاه پرندگان است در تالاب میانکاله بیش از ۸هزار چلنگر و فلامینگو از بال‌زدن ایستادند و به دلیل نوعی مسمومیت جان باختند. حالا در آستانه ۵۰سالگی این پیمان‌نامه مهم بین‌المللی که ابتدا فقط ۱۸ کشور عضو آن بودند و حالا ۱۶۹کشور به آن پیوسته‌اند، تالاب‌های ایران وضعیت خوبی ندارند. با این حال این کنوانسیون هم‌اکنون ۲هزار و ۱۸۶ تالاب به وسعت ۲۰۰ میلیون هکتار را پوشش می‌دهد. بریتانیا با ۱۷۰ تالاب بیشترین تعداد و کانادا با ۱۴۰ هزار کیلومترمربع بیشترین وسعت از تالاب‌های خود را تحت پوشش این معاهده درآورده‌اند. این پیمان‌نامه با تلاش اسکندر فیروز رییس وقت سازمان محیط زیست ایران تهیه شد. امروز چهل و یکمین سالگرد امضای این پیمان‌نامه است و تالاب‌ بین‌المللی هامون مدت‌هاست وضع نامطلوبی دارد. تالاب گاوخونی همین‌طور و تالاب بین‌المللی دریاچه ارومیه تا مرز بحران گرفتار شد. حداقل می‌توانیم به این بهانه نگاهی به وضعیت ۲۵ تالابی از ایران بپردازیم که در این کنوانسیون به ثبت رسیده و به عنوان تالاب بین‌المللی شناخته‌ شده‌اند. ایران اما بیشتر از این تعداد تالاب دارد. بیش از هزار تالاب که وسعت آنها حدود ۳میلیون هکتار است.

---

آب‌بندان‌های فریدون کنار،ازباران و سرخ‌رود

این تالاب یکی از غنی‌ترین اکوسیستم‌های تالابی کشور است و درنای سیبری، آخرین پرنده از جمعیت ایرانی گونه به شدت در معرض انقراض زمستان‌ها را در این تالاب می‌گذرانند، اما تعداد آنها به شدت رو به کاهش است.

شبه‌جزیره میانکاله و خلیج گرگان

تالاب میانکاله اولین تالاب ثبت بین‌المللی در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر است. کاهش جریان‌های ورودی به تالاب و کاهش تراز دریا منجر به خشکی تالاب و افزایش شوری آب شده است.

کولاب بندر کیاشهر و دهانه سفید‌رود

در سال ۱۳۵۴ کولاب بندرکیاشهر و دهانه سفیدرود با مساحت ۵۰۰ هکتار و در ارتفاع ۲۵ متر پایین تر از سطح آب‌های آزاد ثبت شد.

تالاب امیرکلایه

وسعت این تالاب حدودا ۱۲۰۰ هکتار و عمق آن حدودا ۸۰ متر است. آب آن برخلاف دیگر تالاب های استان گیلان، شیرین است.

تالاب انزلی

وسعت: ۲۰ هزار هکتار

حداکثر عمق: ۵ متر

ویژگی: نیلوفرهای آبی در سرتاسر این تالاب قرار گرفته‌اند.

تالاب آلاگل
آلماگل و آجی‌گل

سه تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر (۱۹۷۵) به ثبت رسیده‌اند. دو تالاب آلاگل و آلماگل در حال خشک‌شدن هستند.

تالاب گمیشان

احداث سدهای مختلف روی گرگانرود، خشکسالی و عدم رسیدگی مطلوب باعث وقوع خشکسالی در این تالاب شده است. طبق پژوهش‌های انجام‌شده، گونه‌های جانوری و گیاهی در این تالاب از غنای ژنتیکی بالایی برخوردارند.

تالاب‌های حوضه هامون

تالاب‌های «انتهای جنوبی هامون پوزک» به وسعت ۱۰ هزار هکتار و «هامون صابری و هامون هیرمند» به وسعت ۵۰ هزار هکتار هر دو در سال ۱۹۹۰ به دلیل ایجاد سازه‌های آبی در افغانستان، تخصیص آب برای مقاصد آشامیدنی و کشاورزی از سوی ایران و افغانستان در فهرست قرمز کنوانسیون رامسر قرار گرفته‌اند.

تالاب‌های خلیج گواتر و خور باهور

این تالاب در ۸۵ کیلومتری چابهار از نظر وجود جنگل‌های حرا،حایز اهمیت است.

تالاب قوری‌گل

وسعت حوضه آبریز: ۳۱۴۶ هکتار

مساحت تالاب: ۱۶۰ تا ۲۰۰ هکتار

در حوضه آبریز تالاب رودخانه دائمی وجود ندارد .

دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه بزرگ آب شور جهان است. این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک‌شدن کرد و در مدت کمی وسعت آن کاهش یافت.

تالاب کانی برازان

وسعت:حدود ۹۲۷ هکتار

زیستگاه انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی

تالاب قوپی باباعلی

مساحت: ۱۲۰۰ هکتار

با توجه به خشکسالی‌های اخیر، این تالاب مدتی کاملا خشک بود.

تالاب شورگل- یادگارلو- دورگه سنگی

این تالاب‌ها در معرض تهدید و تغییرات اکولوژیکی هستند.

تالاب نیریز و کمجان

این تالاب در معرض تغییرات اکولوژیکی و در فهرست «مونترو» قرار دارد.

دریاچه پریشان و دشت ارژن

دریاچه پریشان به عنوان یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران است. به دلیل خشکسالی های اخیر، قسمت عمده ای از این تالاب خشک شده است.

رودهای شور، شیرین و میناب

این مجموعه با ۷۸ هزار و ۹۹ هکتار از مناطق حفاظت‌شده و اکوسیستم‌های جنگل حرا است.

تالاب خورخوران

این تالاب بزرگترین تالاب دریایی خاورمیانه است.

جزیره شیدور

تالاب جزیره در سال ۱۳۷۸ در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده است.

مصب رودهای گز و حرا

این تالاب در حدفاصل شهرستان‌های سیریک و جاسک در شرق استان هرمزگان قرار دارد و وسعت آن ۱۵هزار هکتار است.

تالاب هورالعظیم

تالاب هورالعظیم بزرگترین تالاب خوزستان است .

تالاب شادگان، خورالامیه و خور موسی

تالاب بین المللی شادگان در استان خوزستان واقع شده است. این تالاب به‌وسیله رود کارون تغذیه می‌شود.

تالاب گاوخونی

این تالاب به عنوان یک اکوسیستم طبیعی قابلیت زیادی در توسعه پایدار منطقه دارداما وضعیت فعلی آن بحرانی است.

تالاب چغاخور

چغاخور تالابی در شهرستان بروجن است. چغاخور در قدیم آبخور دام‌های ایل بختیاری بود.

تالاب زریوار

تالاب زریوار در غرب شهر مریوان و در فاصله ۳ کیلومتری آن واقع است. آبزیان، پرندگان و پستانداران مختلفی نیز در این تالاب و اطراف آن زندگی می‌کنند.