سینما صنعتی زیان ده برای اقتصاد کشور

در جوامع امروزه شاید بتوان گفت بی شک یکی از مهمترین دغدغه های بشری و اهداف مهم دولت ها موضوع اقتصاد و کسب درآمد است که هر جامعه ایی دنبال یافتن راه برای رسیدن به نقطه مطلوب آن است که هرچند بشر در مورد مسئله اقتصاد و درآمد سیری ناپذیر است .

پایگاه خبری همدلی و همت

مطلوب ترین نوع اقتصاد و درآمد برای یک دولت ، اقتصادی است که از طریق آن بتوان ضمن کسب درآمد و پیشرفت اقتصادی کشور ، بر تمام اقشار یک جامعه تاثیر گذار باشد تا افراد با خیالی آسوده و با میل رغبت اقدام به هزینه کرد نسبت به آن نمایند .

سینما یکی از این راه های درآمد زایی برای کشورها هست که علاوه بر کسب درآمد برای چند قشر جامعه میتواند تولید شغل نماید. برای هر دولتی خوشایند است که این اقتصاد عظیم را در دست گیرد چرا که علاوه بر کسب درآمد و دریافت مالیات های هنگفت از این مولد بینظیر سرمایه میتواند بر افکار تمام اقشار جامعه تاثیر گذارد و مطابق میل خود این افکار را هدایت نماید .

هرچند که صاحبان این قدرت بلامنازع افکار بشری آن را تنها یک هنر صرف میدانند و همواره سعی دارند تنها بر مبنای هنری آن تاکید کنند اما نمیتوان از رابطه تنگاتنگ آن از زمان تولید تا عرضه ، با اقتصاد اجتناب کرد .

در برخی کشورها به‌ویژه اقتصادهای بزرگ دنیا، تولیدات سینمایی سهم قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می‌دهد. نمونه بارز آن در صنعت های سینمایی هالیوود و بالیوود است . بالیوود به عنوان مقام اول این صنعت هنری و بعد از آن هالیوود به عنوان مقام دوم در این صنعت پولساز جای گرفته اند . بالیوود را با عنوان بزرگترین کشور جهت ساخت فیلم هایی با هزینه ساخت پایین و در مقابل فروش بالا در سرزمین خود و کشورهای منطقه دانست هرچند هالیوود صنعت فیلمسازی در ایالات متحده آمریکا را به عنوان تاثیر گذارترین و فراگیر ترین صنعت بزرگ سینمای جهان میدانند .

بر طبق آمار موجود درآمد صنعت فیلمسازی هالیوود در سال ۲۰۱۶ به تنهایی بالغ بر ۳۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است که این مبلغ در اقتصاد آمریکا به تنهایی حدود سه برابر ارزش فروش نفت خام کشور ما ( حدود ۱۳ میلیارد دلار ) بوده است .

بر طبق آمار ارائه شده از سوی کمپانی های فیلمسازی در آمریکا ۴۵‌درصد از این هزینه صرف مخارج مربوط به سینما شده و ۵۵‌درصد بقیه به کمپانی سازنده فیلم می‌رسد. حال از این ۵۵ درصد ، ۲۱‌درصد صرف هزینه استودیوها، ۱۷‌درصد صرف هزینه تولید، ۱۱‌درصد صرف هزینه پخش و شش‌درصد به بازیگر می‌رسد . هر چند این میزان از درآمد و افزایش سالانه آن به خاطر افزایش روزافزون قیمت بلیط سینماها مانند کشور ما نبوده است و یک بررسی ساده نشان میدهد در ۳۰ سال گذشته قیمت بلیط در آمریکا تنها دو برابر شده است و در بعضی سالها تنها شاهد افزایش یک سنتی قیمت بلیط بوده ایم .

در مقابل تمام این درآمد زایی ها این صنعت پولساز سبب ایجاد ۲ میلیون و صد هزار موقعیت شغلی بوده که توانسته است بار عظیمی از مشکل بیکاری را حل نماید و در تمام سالهایی که دنیا با بحران های شدید اقتصادی دست و پنجه نرم میکند نه تنها از محبوبیت خود بکاهد بلکه هر ساله بر تعداد طرفداران خود بیفزاید .

هرچند در سال های گذشته در خود سرزمین ایالات متحده میزان مراجعان به سالن های سینما کاهش یافته اما صاحبان این ماشین عظیم پولسازی به دنبال راه های بوده اند تا مکملی باشد که بتوانند ، تنها به گیشه های سالن سینما متکی نباشند . روش هایی مانند برگزاری جشنواره های متعدد ، ساخت سریال های عظیم که به صورت کتابخانه های دیجیتال به فروش رسیده و در اختیار علاقه مندان این صنعت قرار میگیرد .

حال به نگاهی گذرا بر حال روز این روزهای سینمایی ایران میتوان به سادگی دریافت که نه تنها برعکس تمام دنیا که این صنعت پولساز کمک حال دولت ها نمی باشد بلکه بار مضاعفی است بر پیکره بی جان اقتصاد امروزه ما .

بر طبق آمار و ارقام موجود و یک محاسبه ساده میتوان دریافت ساخت یک فیلم ساده که از هیچ گونه موارد استاندارد و بازیگران نام آشنا استفاده نشده باشد حدود یک میلیارد هزینه دارد که اگر سازنده بخواهد یک فیلم قابل توجه بسازد که بتواند با استقبال قابل توجهی رو به رو شود این میزان هزینه به مبلغ قابل تامل ۷ میلیارد خواهد رسید .

با توجه به این موضوع که سهم سازنده و یا تهیه کننده از فروش گیشه برای هر فیلم حدود ۳۵ درصد می باشد یعنی یک فیلم ساده برای آنکه بتواند صرقه اقتصادی داشته باشد باید با فروش ۳ تا ۴ میلیارد رو به رو شود که تنها بتواند هزینه های ساخت خود را جبران نماید حال آنکه این رقم برای فیلم های قابل توجه و با کیفیت باید حدود ۲۱ میلیارد باشد .

با یک نگاه ساده به فروش ماه های اخیر میتوان گفت تنها چند فیلم توانسته است تنها هزینه های خود را که برای ساخت صرف شده است را تامین نماید . یعنی یک شکست تجاری و اقتصادی سنگین برای اوضاع نامساعد این روزهای ایران ما .

جدول فروش سینمای ایران در سال ۹۷ نشان میدهد ۵ فیلم با فروش زیر صد میلیون تومان ، ۱۹ فیلم زیر یک میلیارد تومان و بیش از ۳۰ فیلم زیر ۳ میلیارد تومان می باشد حال آنکه کل فیلم های اکران شده در حدود ۶۰ نمایش می باشد . و توجه به این نکته ضروری است که هر سال برای جبران این شکست های اقتصادی هزینه بلیط سینما به شکل تعجب آوری افزایش چشم گیری می یابد .

حال این سئوال مطرح است که ادامه حیات این صنعت چگونه ممکن است ؟ چه کسانی از این صنعت سود میبرند که اینگونه از آن محافظت میکنند ؟ فایده آن برای اقتصاد کم رونق امروزه ما چیست ؟ چرا باید این هزینه های سنگین از بیت المالی برای برخی از سلبریتی ها پرداخته شود ؟ آیا سینمای ما اقتصادی است یا اقتصاد ما همچنان باید جور سینمای کشور را بر دوش کشد؟ چرا هیچ تلاشی برای رهایی از اوضاع اسفناک از سوی هیچ نهادی صورت نمیگیرد ؟ بودجه های کلانی که میتواند در اختیار نهاد هایی مانند درمانی جهت واردات دارو انجام گیرد .

امید است مسوولان مربوطه به این سوالات پاسخی قانع کننده ارائه دهند. .

سعید فخر واعظی